Niemand is perfect. Ieder mens heeft zo zijn eigen blinde vlekken, beperkingen en andere onhebbelijkheden. Iedereen laat zo nu en dan gedrag zien dat ineffectief, onhandig of zelfs onaangenaam is. Vaak gebeurt dat in situaties waarin je je onder druk voelt staan of niet lekker in je vel zit. Het is zinvol om je bewust te worden van je eigen voorkeursgedrag in dit soort situaties, en zicht te krijgen op je valkuilen.

Meer lezen

Vandaag zei een vaatchirurg tegen me dat het voorwoord van Marcel Levi in mijn boek echt ‘uit het hart geschreven is’. Dat vond ik heel mooi gezegd. Toen ik destijds iemand zocht om het voorwoord te schrijven stond Marcel Levi bovenaan mijn lijstje met namen. Ik voelde wel een lichte aarzeling om hem te vragen, dit vanwege zijn drukke agenda als CEO van het University College London Hospitals in Londen. Maar hij maakte er graag tijd voor. Omdat Marcel Levi gezaghebbend is in de medische wereld, voelt dat als een soort ‘stempel van goedkeuring’ waar ik blij mee ben. Hieronder staat het afgedrukt, omdat het inderdaad uit het hart geschreven is.

Meer lezen

Het belang van goede communicatie spreekt voor zich, en is toch niet altijd vanzelfsprekend. Als patiënten kritiek hebben op hun dokter, dan gaat dat bijna altijd over de manier waarop die communiceert. Een vriendin van mij heeft het aangedurfd om de dokter tegenover haar aan te spreken op zijn gedrag. Ze riep in pure wanhoop uit: ‘Maar dokter, kijkt u ons toch áán, alstublieft! En wees gewoon aardig!’

Meer lezen

Een dokter die zich gelukkig voelt, heeft meer energie, levert betere zorg en is minder vatbaar voor een burn-out of stressgerelateerde klachten. Volgens ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven is gezondheid, en dan vooral je geestelijke gezondheid, de krachtigste voorspeller van geluk. Werkgeluk heeft voor een deel te maken met je dagelijkse werkomstandigheden. Voor een veel groter deel wordt je geluk bepaald door hoe jij daarmee omgaat. Sommige dingen zijn nu eenmaal zoals ze zijn; je hebt er geen of weinig invloed op. Het kost alleen maar negatieve energie als je je er druk over gaat maken. Je kunt je veel beter focussen op die zaken waar je wel invloed op hebt.

Meer lezen

Piet Leguit is chirurg in ruste. In 2013 publiceerde hij het boek Verdrongen gevoel over zijn eigen zoektocht als dokter en het verschil tussen geneeskunde en geneeskunst. Voor Piet Leguit is het volkomen vanzelfsprekend dat lichaam en geest met elkaar verbonden zijn, en hij is misschien wel de eerste medisch specialist in Nederland die zijn patiënten eind jaren ‘80 geleide visualisaties en ontspanningsoefeningen meegaf. Het onderstaande interview is eerder gepubliceerd in mijn boek Word een gelukkiger dokter. Ik ben Piet Leguit zeer erkentelijk, omdat hij zo openlijk spreekt over zijn persoonlijke en professionele ontwikkeling als dokter, en daarmee een voorbeeldrol vervult voor een jongere generatie.

Meer lezen

Hij loopt met me mee naar de auto, een in alle opzichten stevige man. Imposant postuur, een gevestigd specialist en geliefde opleider. En niet te vergeten sparring partner van het ziekenhuisbestuur. Ik begeleid hem en zijn vakgroep in een aantal bijeenkomsten, met als doel om de onderlinge communicatie te verbeteren.

Meer lezen

Medisch specialist: Voor mij was het een combinatie: onvrede met de huidige invulling van het ’dokter zijn’ en een staat van zijn die zich kenmerkte door vermoeidheid en prikkelbaarheid. Dat leidde een aantal jaar geleden tot een wake-up call. Ik testte mijn fitheid - gewoon voor de lol - bij bevriende fysiotherapeuten tijdens een bezoek aan hun nieuwe praktijk. Pols, bloeddruk, gewicht: allemaal veel te hoog voor mijn leeftijd. Op dat moment, nog buiten adem maar eigenlijk ook chronisch te moe, besloot ik dat het anders moest.

Meer lezen

“Het is een lastige groepspraktijk waar ik in werk. Eerst een fusie van twee praktijken en daarna hebben we een derde praktijk overgenomen. Onderling loopt het niet lekker; er is veel onvrede en er zijn tal van oude conflicten. Sommige liggen expliciet op tafel, andere zitten onderhuids. Een van mijn collega’s heeft een moeilijk karakter, ze wil mij haar wil opleggen. Zij kan heel boos doen, ‘dreigen’ of me doodzwijgen. Terwijl ik juist heel rustig en bescheiden ben; ik heb helemaal geen zin om ruzie te maken. Maar ik pieker wel veel en slaap er slecht van.”

Meer lezen

“Ik loop altijd tien stappen vooruit en het frustreert me mateloos dat ik altijd degene ben die mijn tempo moet aanpassen. We moeten problemen oplossen die ik allang zag aankomen. En iedereen is bang, niemand durft zelf iets te besluiten. Ik ben niet bang en met autoriteit heb ik niks, het gaat mij om je daden, niet om je functie. Ik heb wel gelijk, maar ik krijg de anderen niet mee. Ik weet dat ik mijn collega’s niet kan veranderen, dus ik moet maar leren omgaan met hun traagheid van begrip. Verder merk ik dat ik afhaak in vergaderingen, die duren maar en duren maar, en ik word steeds ongeduldiger.”

Meer lezen

De Optimist zit vol met plannen, opties en leuke ideeën. Hij staat graag in het middelpunt van de belangstelling. Hij heeft een passie voor plezier, avontuur, verrassingen en afwisseling. Hij is gelukkig als hij maar kan doen wat hij wil. Nee tegen zichzelf zeggen, is lastig. Waarom zou hij? Hij is onbevangen, optimistisch en eeuwig jong. Wie wil er nou volwassen zijn? Volwassenen moeten van alles, hij niet, hij houdt niet van verplichtingen.

Meer lezen

“Ik heb een hoog arbeidsethos, maar ik zit nu wel thuis. Ik maak me grote zorgen over alle veranderingen bij ons op de afdeling en ik raak er ontzettend gefrustreerd door. Er worden echt domme beslissingen genomen, door mensen die de inhoud van ons vak niet kennen. Ik heb er slapeloze nachten van; dan lig ik eindeloos te piekeren. Het klopt dat ik kritisch ben op alles wat er gebeurt en niet iedereen is daar even gelukkig mee. Als ik dan ’s nachts lig te malen, ben ik soms bang dat ze me kwijt willen.”

Meer lezen

“Ik denk dat ik mijn sociale vaardigheden zou moeten ontwikkelen. Dat hoor ik tenminste vaak van mijn collega’s. Het klopt wel dat ik het lastig vind om contact te maken, maar ik kijk nu eenmaal liever eerst de kat uit de boom. Terwijl dat in mijn rol als voorzitter van de vakgroep niet altijd handig is. Mijn eigen prioriteit ligt in het weer krijgen van overzicht, want er liggen op dit moment te veel dingen op mijn bord. Ik vind het dan lastig om de focus vast te houden. Ik denk dan dat ik tekortschiet.”

Meer lezen

“Ik ben naast geneeskunde ook filosofie gaan studeren. Ik wilde niet alleen kennis opnemen maar ook zelf ergens iets van vinden. En dat leer je nou eenmaal niet tijdens je geneeskundestudie. Mijn doel was om uiteindelijk oncologisch orthopeed te worden. Ik had als student meerdere baantjes, waaronder het doen van onderzoek. Het ging allemaal voorspoedig en nog voordat ik aan mijn coschappen toe was, had ik de toezegging voor een opleidingsplaats. Ook mocht ik alvast meelopen op de OK. Toen stapte ik dus vanuit het bijgebouw waar de pathologie zat de echte ziekenhuiswereld binnen. Wat ik daar zag en meemaakte, beviel me niet. Het geëmmer met de verzekeraar over budgetten. De rare verhoudingen: bij die mocht ik wel aan tafel lunchen en bij die weer niet. Al gauw dacht ik, als dit de wereld is waarin ik kom te werken, dan ga ik veel ruzie krijgen. Al gauw hoefde het voor mij niet meer.”

Meer lezen

“Ik ben al eens eerder uitgevallen, een soort van overspannenheid, heel kort maar hoor, een week of zo. Langdurig ziek zijn zou voor mij gezichtsverlies betekenen en dat is het laatste wat ik wil. Maar als ik nu niets doe, dan gaat het wel gebeuren. Ik ben enthousiast, werk snel en zeg graag ‘ja’ tegen dingen die op mijn pad komen. Problemen zijn er om opgelost te worden en eerlijk gezegd heb ik een hekel aan mensen die dat niet doen. Ik ben een goede dokter en ik houd van mijn werk, maar ik stoei dagelijks met mijn werk-privébalans.”

Meer lezen

“Mijn valkuil is dat ik over me heen laat lopen. Ik denk dat ik te zachtaardig ben, terwijl ik meer met de vuist op tafel zou moeten slaan. Aan andere mensen lees ik heel nauwkeurig af wat ze wel en niet willen. In mijn geval willen ze dat ik gewoon blijf doen wat ik nu ook doe, terwijl ik graag mee wil denken over onze opleiding. Ik weet zeker dat ik goede ideeën heb, maar dan moet ik me wel meer profileren, en dat durf ik niet goed. Als iemand iets heel stellig zegt, dan denk ik al snel dat ik degene ben die het niet goed ziet. Mijn vader heeft hetzelfde, die is ook zo onzeker en bescheiden. Mijn eigen gedrag kost me domweg te veel energie.”

Meer lezen

“Ik ben veel te veel tijd en energie kwijt aan mijn werk, en dat is al zeker tien jaar het geval. Mijn werkwaarden zijn niet dezelfde als die van mijn collega’s en ook dat kost me veel. En toch wil ik mijn eigen normen en waarden niet loslaten. Maar nu ben ik aan het overleven in plaats van te leven. Dat kan niet de bedoeling zijn, ik heb ook nog drie kinderen en een partner. Ik ben een goede en rechtvaardige dokter, maar ik moet wel leren om nee te zeggen en mijn grenzen te bewaken.”

Meer lezen

Je zou kunnen zeggen dat je als medisch specialist of huisarts feitelijk in je eindfunctie begint. Hiertoe ben je opgeleid, dit is wat je doet en dat blijf je in principe doen tot aan je pensioen. Maar stel dat het gaat knagen? Het is al lastig om aan jezelf toe te durven geven dat je twijfelt over je vak, laat staan dat je dat toevertrouwt aan de mensen om je heen. Daarnaast, je verdient goed en je levensstijl is gebaseerd op je huidige inkomsten. Je hebt er zo lang voor gestudeerd en er zoveel voor opgegeven. Wat zou je anders kunnen doen?

Meer lezen

Dokters omschrijven zichzelf als ambitieus en gedreven: ‘harde werkers met een groot arbeidsethos’. De lat ligt hoog, zowel voor jezelf als voor anderen en enige vorm van onzekerheid laten zien is ronduit een zwaktebod. En je bent niet zo goed in nee zeggen. ‘Hup, doorgaan, niet zeuren en gewoon doen waar je goed in bent.’ Rationaliseren en bagatelliseren worden een gewoonte. Je trekt niet snel aan de bel, al helemaal niet als je denkt daarmee je baan of opleidingsplaats in gevaar te brengen. Bovendien, als jij uitvalt belast je jouw collega’s. En die hebben het al zo druk.

Meer lezen

Het boek is goed opgebouwd, leest prettig doordat het kort-maar-krachtig geschreven is (ook uitermate geschikt voor de altijd drukke medisch specialist) en het is prak­tisch toepasbaar. De leermomenten volgen elkaar wel in rap tempo op, als een ware stoomcursus ‘gelukkiger dok­ter worden’. Het lijkt mij raadzaam om de stappen een voor een in de praktijk te brengen en niet direct door te snellen naar het volgende hoofdstuk. Of je hardnekkige vastgeroeste patronen kunt doorbreken door het lezen van een boek is maar de vraag. Als er ernstige problemen zijn waar je mee kampt, dan is er waarschijnlijk meer hulp nodig. Leerzaam is het boek zeker - en alles wat je ervan opsteekt, is mooi meegenomen.

Meer lezen

Zingeving is een belangrijke sleutel tot meer werkgeluk, het houdt in dat je weet en voelt dat wat jij doet betekenisvol is. Dat je een bijdrage levert die verder reikt dan alleen jouw persoonlijke belang. Je gevoel van zingeving wordt sterker naarmate je dagelijkse werkzaamheden meer in lijn zijn met je belangrijkste persoonlijke waarden. Dat komt omdat je waarden vertellen wat je écht belangrijk vindt. Het zijn de zaken waarin je gelooft en die richting geven aan wat je doet.

Meer lezen