Dokters omschrijven zichzelf als ambitieus en gedreven: ‘harde werkers met een groot arbeidsethos’. De lat ligt hoog, zowel voor jezelf als voor anderen en enige vorm van onzekerheid laten zien is ronduit een zwaktebod. En je bent niet zo goed in nee zeggen. ‘Hup, doorgaan, niet zeuren en gewoon doen waar je goed in bent.’ Rationaliseren en bagatelliseren worden een gewoonte. Je trekt niet snel aan de bel, al helemaal niet als je denkt daarmee je baan of opleidingsplaats in gevaar te brengen. Bovendien, als jij uitvalt belast je jouw collega’s. En die hebben het al zo druk.

Meer lezen

Het boek is goed opgebouwd, leest prettig doordat het kort-maar-krachtig geschreven is (ook uitermate geschikt voor de altijd drukke medisch specialist) en het is prak­tisch toepasbaar. De leermomenten volgen elkaar wel in rap tempo op, als een ware stoomcursus ‘gelukkiger dok­ter worden’. Het lijkt mij raadzaam om de stappen een voor een in de praktijk te brengen en niet direct door te snellen naar het volgende hoofdstuk. Of je hardnekkige vastgeroeste patronen kunt doorbreken door het lezen van een boek is maar de vraag. Als er ernstige problemen zijn waar je mee kampt, dan is er waarschijnlijk meer hulp nodig. Leerzaam is het boek zeker - en alles wat je ervan opsteekt, is mooi meegenomen.

Meer lezen

Zingeving is een belangrijke sleutel tot meer werkgeluk, het houdt in dat je weet en voelt dat wat jij doet betekenisvol is. Dat je een bijdrage levert die verder reikt dan alleen jouw persoonlijke belang. Je gevoel van zingeving wordt sterker naarmate je dagelijkse werkzaamheden meer in lijn zijn met je belangrijkste persoonlijke waarden. Dat komt omdat je waarden vertellen wat je écht belangrijk vindt. Het zijn de zaken waarin je gelooft en die richting geven aan wat je doet.

Meer lezen

De coronacrisis brengt ook goede dingen voort; nooit eerder kregen zorgverleners zoveel waardering en ondersteuning. De bureaucratie viel voor een groot deel weg en er kwam volop ruimte voor pragmatisme, peer-support en psychologische hulp. Desondanks zijn artsen zich tijdens en na de eerste pandemiegolf onzekerder en kwetsbaarder gaan voelen. En niemand die weet óf en hoe een volgende coronagolf onze gezondheidszorg en artsen zal raken.

Meer lezen

Kinderarts in opleiding Hanaâ Benjeddi: Voor mij was het niet een moment maar een geleidelijk proces. Ik begon positief en vol energie aan mijn studie, maar kwam er gaandeweg achter dat het systeem over veel meer gaat dan alleen de gezondheid van mensen. Ik ben een gevoelig persoon en vroeg me af of ik sterk genoeg was om dokter te zijn. Kon ik dat eigenlijk wel? Ook kwam ik specialisten tegen die zich koud en afstandelijk gedroegen. Dat is natuurlijk ook maar een coping mechanisme, maar ik wilde zelf geen afstandelijke dokter worden. Ik realiseerde me dat verandering bij mezelf begint; ik realiseerde me dat ik mensen alleen echt kan helpen als ik zelf gezond en vitaal blijf.

Meer lezen

Anneke werkt als specialist in een topklinisch ziekenhuis en vertelt: “Ik voel me een hoofd op pootjes. Ik denk veel te veel na en krijg mijn hoofd nauwelijks nog stil. Als ik aan het eind van een werkdag naar huis fiets, dan maak ik mentale lijstjes van alles wat niet af is en wat ik nog moet doen. En als ik daarmee klaar ben, dan focus ik op wat me thuis te wachten staat en wat ik als eerste zal gaan doen. Ik word doodmoe van mezelf. Mijn hoofd is te vol en het maakt me gespannen en onrustig.”

Meer lezen

Yvonne werkt ruim een jaar als medisch specialist wanneer er middenin de nacht – totaal onverwacht – een patiënt overlijdt. Als eindverantwoordelijke van dat moment handelt ze doortastend, heeft oog en oor voor de andere zorgverleners en maakt de volgende dag melding van het gebeuren. Yvonne krijgt veel waardering van haar oudere collega’s. Als jongste van de vakgroep heeft ze haar hoofd koel weten te houden in een voor alle betrokkenen traumatische situatie.

Meer lezen

Jaap besluit om na ruim tien jaar het ziekenhuis te verlaten. Hij kan niet één reden noemen voor zijn besluit, het is een combinatie van dingen. Hij voelt zich als dokter niet langer gelukkig in zijn werk: te veel administratie en te weinig tijd voor zijn patiënten. Ook is de vakgroep na de fusie zo groot geworden dat hij nog maar weinig persoonlijke binding met zijn collega’s voelt. Zijn beste maat is een jaar geleden vertrokken en ook deze was er ‘klaar mee’. Jaap vraagt zich regelmatig af of dit het werk is dat hij de rest van zijn leven wil blijven doen. Wanneer Jaaps vertrek bekend wordt, neemt een specialist uit een andere vakgroep – iemand die hij nauwelijks kent – hem in het voorbijgaan apart. Hij zegt: “Dat wat jij doet, Jaap, dat willen we stiekem allemaal.”

Meer lezen

“Ik werk nu zeven jaar als medisch specialist in een topklinisch ziekenhuis. Wist je dat topklinisch rijmt op top cynisch? En cynisch, dat is helaas precies wat ik geworden ben. Want we moeten hier van alles maar we worden volstrekt niet gefaciliteerd. Meer productie, minder kosten, dat is steeds de kern van de boodschap. Maar waar blijft de patiënt? Al mijn voorstellen die ten goede komen aan de kwaliteit van zorg worden afgekeurd. Ik voel me moedeloos, gefrustreerd en niet gehoord.”

Meer lezen

Beatrice is nu drie jaar klaar met haar opleiding tot medisch specialist. De laatste jaren heeft ze in heel Nederland gewerkt, maar nu is er dan toch eindelijk een vaste werkplek. En nog in haar eigen woonplaats ook; dat scheelt een boel onrust. Het is bovendien een leuk team en Beatrice is ‘superblij’ met de kans die haar geboden wordt. Ze wil haar collega’s laten zien dat ze met haar de juiste keus hebben gemaakt en doet haar uiterste best. Hoewel Beatrice weet dat ze een prima dokter en leuke collega is, worstelt ze met haar eigen onzekerheid. Regelmatig vraagt ze zich af: ‘wat vinden ze eigenlijk van me?’ en ‘doe ik het allemaal wel goed?’ Waar ze het meeste last van heeft is haar angst voor fouten en complicaties. Deze gedachten zijn niet gestoeld op de realiteit, dat weet ze zelf ook, maar ondertussen drukken ze wel op haar. In haar vrije tijd blijft Beatrice malen en het wordt steeds lastiger om van haar avonden en weekenden te genieten.

Meer lezen

“Ik kan geen ‘nee’ zeggen.”
Aan het woord is Brigitte, succesvol in haar vak en gezien onder haar collega’s. Samenwerken vindt ze belangrijk en je kunt voor alles en nog wat een beroep op haar doen. Ze beschrijft zichzelf als leergierig en enthousiast, en zo is menige uitdaging juist op háár bord terecht gekomen. Brigitte ligt niet alleen goed in de vakgroep maar ook in het ziekenhuis, ze lijkt wel een zondagskind. Maar diep van binnen is er ook iets gaan knagen.

Meer lezen

Marita en Simon zijn beiden medisch specialist en werken nu acht jaren samen in een tienkoppige maatschap. Ze zijn destijds tegelijk toegetreden en zijn ongeveer even oud. Als je goed oplet zie je dat Marita en Simon elkaar zoveel mogelijk uit de weg gaan en dat ze oogcontact vermijden. Soms móeten ze wel met elkaar praten, bij een overdracht of roosterkwestie, maar ook dan is het contact beperkt tot het hoogstnoodzakelijke. Zelf zijn ze aan de situatie gewend, ze weten niet beter. Niemand staat er nog bij stil hoe het zover heeft kunnen komen.

Meer lezen

Welke opties heeft een medisch specialist die gebukt gaat onder een hoge werkdruk of anderszins stress ervaart? Naast de hulp van Arbodienst of HRM-afdeling van het eigen ziekenhuis zijn er cursussen en workshops die zich speciaal op deze vraag toespitsen. Zoals de leergang ‘Persoonlijk Leiderschap’, door ABAN geaccrediteerd met 40 nascholingspunten.

Meer lezen

Het loopt niet lekker in de vakgroep. Dat blijkt uit het telefoontje dat ik krijg van een van de zeven medisch specialisten. Nu is het vijf uur ’s middags en de voltallige vakgroep zit bij elkaar voor het intakegesprek. Na tien minuten is het hoge woord eruit: “het voelt hier niet veilig”. In de patiëntenzorg weten ze elkaar te vinden, maar het vertrouwen, wederzijds respect en wij-gevoel ontbreekt. Met als gevolg kleine en grote botsingen, uitmondend in onbegrip en stemverheffing. Aan het eind van de dag rijden ze gefrustreerd, aangeslagen of boos naar huis. Ze kijken me verwachtingsvol aan: kan teamcoaching hen hierbij helpen?

Meer lezen

Ken je dat konijntje uit de Duracell reclame nog? Lekker doorstappend, ondertussen drummend op zijn trommeltje. Totdat de batterij leeg is, dan staat het beestje stil. Een dokter daarentegen staat nooit stil, ook niet als de batterij leeg is. Dokters worden namelijk door hun omgeving geconditioneerd. Zo onaangedaan mogelijk je werk doen met extreem lange dagen, dat is de norm. De dokter leert al vroeg dat ziekzijn voor artsen een zwaktebod is.

Meer lezen

Dit zegt Adam Kay, voormalig arts in opleiding in een interview in Medisch Contact. Hij heeft een boek geschreven over zijn ervaringen die er uiteindelijk toe leiden dat hij stopt met het doktersvak. Kay vertelt in Medisch Contact over de heersende cultuur waarin dokters niet praten over wat ze meemaken en hierbij voelen. Kay: “Je beschermt jezelf, althans je denkt dat je jezelf beschermt, door er niet over te praten en een andere uitlaatklep te vinden. Wat dat ook moge zijn. Voor veel mensen is dat alcohol, voor sommigen zijn het drugs, voor sommigen is het zelfmoord, voor mij was het mijn dagboek. In retrospectief was het schrijven van de dagboeken een vorm van therapie.”

Meer lezen

Vraag eens aan een arts welk dier hem of haar het meest kenmerkt in het werk. Vaak wordt de hond genoemd. Hond in de zin van trouw, dienstbaar en hard kunnen werken. Dokter de Hond heeft geweldige kwaliteiten. Hij* is tactvol, zorgzaam, kan goed luisteren en aandacht geven. Hij is positief, leergierig en kan zich schikken naar anderen. Het is fijn om met dokter de Hond samen te werken; hij staat open voor advies en is altijd bereid om te helpen. Hij geeft liever dan dat hij ontvangt en lijkt zelf weinig nodig te hebben. Maar dat is schijn.

Meer lezen

In de medische wereld die gedomineerd wordt door ratio en techniek is weinig plek voor emoties en gevoelens. Of zoals een dokter uit een Universitair Medisch Centrum het verwoordt: “Helaas hebben wij als artsen vooral geleerd om met het hoofd te werken en veel minder vanuit het hart.” Je hoeft natuurlijk niet te zwelgen in je emoties, maar ze negeren of onderdrukken is ook niet verstandig.

Meer lezen

Veel meer dan voorheen moeten dokters samenwerken. Het klinkt zo eenvoudig: samen werken aan goede patiëntenzorg. Maar in een complexe omgeving die bovendien snel verandert is dat niet altijd gemakkelijk. Toch realiseren de meeste dokters zich dat optimale samenwerking cruciaal is voor de kwaliteit van zorg, effectiviteit en efficiency. En niet te vergeten voor hun eigen duurzame inzetbaarheid en werkplezier. Vanuit onze ervaring met medische vakgroepen en groepspraktijken, delen we daarom zeven praktische tips voor dokters*.

Meer lezen

Medisch specialisten en huisartsen hebben een lang opleidingstraject achter de rug. Helaas wordt de cultuur waarin zij worden opgeleid niet altijd als veilig ervaren. De concurrentie is immers groot en de druk om te presteren hoog. Al vroeg moet je voldoen aan het beeld van stevige zelfverzekerde dokter. Een beeld dat niet altijd overeenkomt met hoe zij zich aan de binnenkant voelen. Want ook dokters kampen met onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen.

Meer lezen