"Ik voel me een hoofd op pootjes."

Anneke werkt als specialist in een topklinisch ziekenhuis en vertelt: “Ik voel me een hoofd op pootjes. Ik denk veel te veel na en krijg mijn hoofd nauwelijks nog stil. Als ik aan het eind van een werkdag naar huis fiets, dan maak ik mentale lijstjes van alles wat niet af is en wat ik nog moet doen. En als ik daarmee klaar ben, dan focus ik op wat me thuis te wachten staat en wat ik als eerste zal gaan doen. Ik word doodmoe van mezelf. Mijn hoofd is te vol en het maakt me gespannen en onrustig.”

Anneke is steeds met haar gedachten in het verleden of in de toekomst. Zorgen, angsten, schaamte, schuldgevoel of spijt zijn allemaal emoties die je uit het moment halen. Je lichaam is wel hier, maar je hoofd is ergens anders en draait overuren. Doordat je niet met je aandacht in het hier-en-nu bent, creëer je onrust en een gevoel van onbehagen. Je voedt jezelf met negatieve emoties. Ook je lichaam raakt gespannen. Jammer, want in het verleden gebeurt niets meer en de toekomst is er nog niet. Alleen in het huidige moment heb je invloed op hoe je je voelt.

Bang en faalangstig
Als je piekert over de toekomst, haal je doemscenario’s in je hoofd. En als je piekert over dingen die al achter je liggen, komen steeds dezelfde gedachten, zorgen en negatieve ideeën voorbij. Het resultaat is dat je banger en faalangstiger wordt. Onze hersenen reageren net zo heftig op reëel gevaar als op gevaar dat we ons inbeelden. Dus als je bang bent om fouten te maken, heeft dat direct zijn weerslag op je lichaam, zelfs als je je daar niet van bewust bent. Je spieren spannen zich aan en zijn in opperste staat van paraatheid.

Moedig zijn
Behalve in geval van een acute en reële angst, zoals bij brand of bij een agressieve patiënt, zijn angsten en zorgen niets anders dan gedachten. Moedig zijn betekent niet dat je geen angsten kent, maar dat je ermee om weet te gaan. Je stopt ze niet weg maar kijkt je angsten aan door jezelf vragen te stellen. Waar ben ik bang voor? Waar maak ik me zorgen over? Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Op welke manier beperkt deze angst mij? Wat vermijd ik?

Je bent niet de enige
Realiseer je dat je niet de enige bent. Durf te praten over wat je bezighoudt. Huisarts Berend was bang om fouten te maken of iets over het hoofd te zien. Hieronder vertelt hij wat er gebeurde nadat hij een collega in vertrouwen heeft genomen.

“Alleen al door het delen van mijn angst nam bij mij de spanning af. Ik heb deze collega heel hoog zitten. Ze is een kundige dokter, maar ook zij kent weleens angsten en heeft fouten gemaakt. Deze realisatie geeft me rust en het gevoel dat ik niet de enige ben. Nu schrijf ik elke avond op wat goed ging in mijn werk. Door aandacht voor het positieve is er nu minder ruimte voor mijn angstige gedachten en onzekerheid. Ik kan nu veel beter voelen dat ik echt een capabele dokter ben.”

***************************

Ben je huisarts of medisch specialist en op zoek naar meer ontspanning en werkplezier?

Leergang Persoonlijk Leiderschap

40 nascholingspunten | start 4 keer per jaar

www.deheledokter.nl

Dick Houtman