Durf jij te horen wat je lichaam je vertelt?

“Ik ben nu twee dagen aan het werk na mijn vakantie, en mijn psoriasis speelt ineens weer enorm op. De afgelopen drie weken heb ik geen centje pijn gehad.”

Je lichaam heeft een geheel eigen intelligentie, het weet feilloos hoe het met je gesteld is. Of je ontspannen bent. Of je je zorgen maakt. Of je plezier hebt in wat je doet. Je emoties laten van zich horen via je lichaam. Pijnlijke emoties, zoals spijt, schuldgevoel, teleurstelling, onzekerheid, angst of frustratie kunnen leiden tot fysieke klachten. Denk aan de uitspraken van mensen die zich ergens zorgen over maken. ‘Het ligt me zwaar op de maag’, ‘Het drukt me op de schouders’ of ‘Ik krijg er pijn in mijn buik van’.

Lampjes op het dashboard
Je lichaam liegt niet en daarom kun je er maar beter naar leren luisteren. Dus als je last hebt van hoofdpijn, druk op de borst of verkrampingen: sta erbij stil en vraag je af wat de boodschap is. Je lichaam geeft je veel informatie, als je het maar kunt en wilt voelen. Vergelijk het met de lampjes op het dashboard van je auto, die negeer je ook niet. Want je wilt niet zonder brandstof langs de snelweg komen te staan. Of met een vastgelopen motor. Als je je eigen waarschuwingssignalen maar lang genoeg blijft negeren, wordt dat een gewoonte. Het niet-voelen van je lichaam wordt dan een ongezond patroon. Je loopt het risico dat je lichaam je tot stilstaan ‘dwingt’.

Toch herkennen veel dokters die signalen pas achteraf. Zoals deze arts die pas veel later begreep wat er met haar gebeurd was: “Pas maanden later realiseerde ik me dat ik een paniekervaring had gehad. Ik wist op het moment dat het gebeurde niet welke betekenis ik eraan moest geven. Het enige wat ik wist was dat mijn hartslag absurd hoog was.”

Boodschappen van het lichaam
Veel dokters zijn het contact met hun lichaam in de loop der jaren geheel of gedeeltelijk kwijtgeraakt. Dan wordt het moeilijk om de boodschappen die het geeft nog te kunnen voelen. Een huisarts met stress gerelateerde klachten vertelt dat hij wekelijks patiënten doorverwijst naar een haptonoom, maar dat geen haar op zijn hoofd eraan denkt om zelf te gaan. Dit soort verhalen komen we vaker tegen. Voor veel dokters moet de spanning en stress bijna niet meer te hanteren zijn voordat ze in actie komen. De een gaat – alsnog – naar de haptonoom. Een ander kiest voor yoga of een cursus mindfulness. Weer een ander gaat vaker de natuur in, het liefst alleen, omdat hij dan met niemand rekening hoeft te houden en zelf het tempo en richting kan bepalen.

30 seconden check-in
Het is daarom belangrijk om je lichaam de aandacht te geven die het verdient. Het liefst doe je dat op dagelijkse basis. Door bijvoorbeeld elke middag de tijd te nemen om – met aandacht – te lunchen. Of door even een frisse neus te halen met een korte wandeling. En als je denkt dat dat voor jou echt niet is weggelegd, overweeg dan een mini check-in van 30 seconden. Dan gebruik je korte momenten op de dag – voordat je een spreekkamer binnenstapt, na een moeilijk gesprek, of tijdens het handen wassen – om stil te staan bij wat je voelt. Wat merk je nu op in je lichaam? Voel je spanning in je schouders? Een brok in je keel? Druk op je borst?

Je lichaam als bondgenoot
Als je lichaam signalen geeft, doet het dat niet om lastig te zijn – het probeert je iets duidelijk te maken. Hoe eerder je bereid bent om te luisteren, hoe kleiner de kans dat die signalen uitgroeien tot serieuze klachten. Je hoeft geen pijn, uitputting of paniek af te wachten voordat je in actie komt. Door weer contact te maken met je lichaam, herstel je een verbinding die je nodig hebt om gezond en met voldoening te kunnen werken én leven.

Dus stel jezelf eens deze vraag: Wat probeert mijn lichaam mij op dit moment te vertellen?

En misschien nog belangrijker: Durf ik het antwoord echt te horen?