Dokter is je werk-privé balans zoek?

Leer eens ‘nee’ zeggen is het advies dat dokters te horen krijgen wanneer hun werk-privé balans zoek is geraakt. Dus nee zeggen tegen een veeleisende patiënt, nee tegen die collega die je overvraagt of nee tegen zitting nemen in weer een commissie. Het klinkt zo gemakkelijk, één woordje slechts, duidelijk en vriendelijk gebracht. Toch is nee zeggen een advies dat simpel lijkt maar voor sommige dokters lastig uit te voeren is.

Veel artsen hebben voor hun vak gekozen omdat ze andere mensen willen helpen en beter maken. Het ‘helpersgen’ is bij veel dokters dan ook in voldoende mate aanwezig. Bij sommigen echter is dit gen wel heel goed ontwikkeld. Laten we hem of haar een ‘helperdokter’ noemen. Deze helperdokter is bijzonder behulpzaam en empatisch. Hij is oprecht betrokken bij anderen en voelt haarscherp aan wat zij nodig hebben. Hij ondersteunt, motiveert en staat altijd voor de ander klaar. Zijn patiënten en collega’s omschrijven hem als een behulpzame, tactvolle, vriendelijke en empathische dokter. Bijna een dokter uit het boekje.

Valkuilen

Maar er is ook een keerzijde. Want de helperdokter heeft vaak weinig zicht op zijn eigen behoeften, sterker nog, hij vindt het moeilijk deze te voelen of verwoorden. Zijn aandacht gaat naar buiten, want hij vindt nu eenmaal dat hij er moet zijn voor anderen. En zolang hij genoeg waardering krijgt dan houdt deze dokter het harde werken heel lang vol. De helpersdokter is verder gauw bang om anderen teleur te stellen en vindt het lastig om met kritiek om te gaan. Hij kan zich dan persoonlijk aangevallen voelen, terwijl hij best weet dat het niet op hem als persoon gericht is. Dit alles maakt het voor de helperdokter moeilijk om nee te zeggen.

Altijd ‘ja’ zeggen op verzoeken, altijd gericht zijn op de behoeften van de ander, dat houdt geen mens vol, ook de dokter niet. Het kan er zelf toe leiden dat je denkt onmisbaar te zijn. Of tot stress en boosheid wanneer je niet voldoende waardering krijgt voor je harde werken. Dat kost veel energie en gaat uiteindelijk ten koste van werkplezier, ontspanning en privéleven.

Beter voor jezelf zorgen

Als je dit herkent en wilt veranderen, moet je op zoek naar de oorzaak van je gedrag. Waarom is het zo lastig om wat directer te zijn? Hoe komt het dat je eigen wensen en behoeften op de tweede plaats komen? Wat maakt de waardering van anderen zo belangrijk? Pas als je begrijpt waar je gedrag vandaan komt kun je het veranderen. Dan ben je nog steeds een helperdokter die klaarstaat voor anderen, maar ben je óók in staat om goed voor jezelf te zorgen.