Wat een mannelijke dokter van zijn vrouwelijke collega kan leren

Tijdsdruk en burn-out staan volop in de belangstelling. Ondanks de aandacht blijft het aantal burn-out-klachten in Nederland toenemen. Ook onder dokters. In de Verenigde Staten is onderzoek[1] gedaan waaruit blijkt dat de volgorde waarin burn-out symptomen zich manifesteren, verschillend zijn voor vrouwelijke en mannelijke dokters.

Vrouwen voelen eerst uitputting. Dan volgen cynisme, sarcasme en compassiemoeheid. En vervolgens vraagt de vrouwelijke dokter zich af: “Wat heeft het eigenlijk allemaal voor zin?” en: “Doe ik het wel goed?” Bij mannen is de volgorde anders. Het begint met cynisme, sarcasme en compassiemoeheid. Daarna volgt de uitputting. Een groot verschil met zijn vrouwelijke collega is dat hij zelden twijfelt aan de betekenis of de kwaliteit van zijn werk.
Waar de vrouwelijke dokter oververmoeid raakt en een tijdelijke stop inlast, buffelt de mannelijke dokter langer door. Hij is chronisch vermoeid, cynisch, en ervan overtuigd dat hij nog steeds prima werk verricht.

De vrouwelijke dokter trekt eerder aan de bel
Er is nog een belangrijk verschil tussen de seksen[2]. Als een vrouw wat langer in een neerwaartse spiraal zit neemt ze iemand in vertrouwen of gaat ze op zoek naar hulp. De meeste mannen doen dat niet gauw. Zij krijgen van jongs af aan de boodschap mee dat ‘mannen niet huilen’. Voor vrouwen is het gewoner om problemen of emoties met anderen te delen. Zij associëren dat minder met zwak zijn of opgeven. In het pre-navigator tijdperk was een man ook minder snel geneigd om naar de weg te vragen wanneer hij verdwaalde.

Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen welzijn is professioneel
We hameren er vaak op: als een dokter goed voor zichzelf zorgt, kan hij beter voor anderen zorgen. Dat is een sekseneutraal statement, het geldt voor elke dokter. Het Platform Medisch Leiderschap[3] stelt niet voor niets dat ‘persoonlijk leiderschap’ een voorwaarde is om een goede dokter te kunnen zijn.

Kwetsbaarheid tonen is een teken van kracht
De basis voor persoonlijk leiderschap is het vermogen om te reflecteren, om te beginnen op jezelf. Voor (zelf)reflectie heb je een spiegel nodig. Die vind je in onze Leergang Persoonlijk Leiderschap waarin gelijkgestemde dokters je een spiegel voorhouden. En jij hen. Een deelnemende dokter (m) na afloop van de leergang:
“Ik heb geleerd om te delen. Ook begrijp ik nu dat mijn kwetsbaarheid tonen geen zwaktebod is. Sterker nog, de relatie met mijn collega’s en patiënten is er alleen maar beter op geworden.”

[1] Development of burnout over time and the causal order of the three dimensions of burnout among male and female GPs. A three-wave panel study. I. Houkes, et al. BMC Public Health. 2011; 11;240

[2]  Stop Physician Burnout. What tot do when working harder isn’t working. Dike Drummond MD. A systems approach to building your ideal practice and a balanced life in these times of rapid change.

[3] http://platformmedischleiderschap.nl