Help, de huisarts verzuipt!

Huisartsen in Nederland sloegen eerder deze maand alarm. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) pleit ervoor dat huisartsen meer tijd krijgen voor patiëntenzorg. Tijd die nodig is om het werk behapbaar en de kwaliteit van zorg op niveau te houden. De LHV vraagt om meer middelen: voor genoeg tijd per patiënt, voor goed uitgeruste teams en voor innovatie om de zorg beter en efficiënter te maken. Voor huisartsen is dat alles geen overbodige luxe. Want uit recent onderzoek van arbeidsongeschiktheidsverzekeraar Movir blijkt dat 70% van hen bij zichzelf signalen van overspannenheid signaleert.

Hoe komt het dat zoveel huisartsen signalen van overspannenheid vertonen?

Huisartsen zijn drukker dan ooit. Mensen worden ouder, wonen langer thuis en worden eerder uit het ziekenhuis ontslagen. Dit alles leidt tot een toename van zorgtaken voor de eerste lijn, waardoor de huisarts zowel met meer als met complexere zorg te maken krijgt. De grotere werkdruk is een belangrijke factor in het ontstaan van overspannenheid. Die kenmerkt zich door: snel geïrriteerd zijn, toenemende vermoeidheid, verminderde betrokkenheid bij het werk, cynisme over het vak, uitlopen van spreekuren en conflicten met personeel. Huisartsen die signalen van overspannenheid vertonen hebben een grotere kans op het maken van medische fouten. Het is daarom in ieders belang dat de overbelasting van huisartsen serieuze aandacht krijgt.

Wat te doen?

Naast de structurele aanpak waar de LHV voor pleit, moet er meer aandacht komen voor factoren waar een arts direct invloed op heeft. Zo bepaal je zelf hoe je met spanning, stress en conflicten omgaat. Hoe hoog de lat ligt en wat je op een gezonde manier kunt leveren en wat niet. Hoe je samenwerkt, voor je eigen belang opkomt en oplossingsgericht handelt. Dat zijn allemaal aspecten in de beroepsuitoefening die je kunt leren en ontwikkelen.

Huisartsen vragen niet gauw om hulp

Onder artsen is het niet vanzelfsprekend om aan de bel te trekken als je niet lekker in je vel zit. Om uit te spreken dat je steeds minder plezier beleeft aan je werk. Om te zeggen dat je twijfelt of je het wel volhoudt tot aan je pensioen. Een huisarts geeft hulp, hulp vragen is vaak nog taboe. Gelukkig groeit het besef dat de gezondheid van een arts cruciaal is voor de kwaliteit van de zorg die hij of zij kan leveren. Naast medisch-inhoudelijke kennis en kunde wordt daarom het belang van persoonlijke ontwikkeling steeds meer onderkend.

Als je goed voor jezelf zorgt, kun je beter voor anderen zorgen

Persoonlijke ontwikkeling begint met bewustwording; met inzicht in je eigen drijfveren en persoonlijkheid en alle kwaliteiten en valkuilen die daarbij horen. Door het vergroten van zelfkennis en inzicht in je patronen krijg je meer invloed op je eigen gedrag en dat van anderen. Zo kun je leren de samenwerking met anderen positief te beïnvloeden. Je kunt leren meer rust, focus en een gezond zelfvertrouwen te ontwikkelen. Dit alles vormt een effectieve bescherming tegen oververmoeidheid en psychische klachten, doordat je minder stress opbouwt in je werk en veel sneller in de gaten hebt wanneer je op de rem moet trappen. Kortom, een verstandige huisarts zorgt ook goed voor zichzelf.

Daan Koolstra